ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΣ

Ὁ ὅρος "μοναχισμὸς" προέρχεται ἀπὸ τὴν λέξη "μοναχός." Ὁ μοναχισμὸς εἶναι πανάρχαιος θεσμὸς τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ὁ μοναχὸς ἀποφασίζῃ νὰ ἀπομακρυνθῇ ἀπὸ τὰ τοῦ κόσμου, καὶ νὰ ἀφιερωθῇ πλήρως στὸν Θεόν γιὰ νὰ ζήσῃ ὀλοκληρωτικὰ τὴν ζωὴ τοῦ Ἑυαγγελίου. Ὁ μοναχὸς ἀγωνίζεται γιὰ τὴν κάθαρσι τῆς ψυχῆς του ἀπὸ τὰ πάθη, γιὰ τὴν φώτισι τοῦ νοῦ του καὶ γιὰ τὴν ἐπίτευξι τοῦ ἀπώτερου σκοποῦ κάθε Χριστιανοῦ, μοναχοῦ καὶ μή, ποὺ εἶναι ἡ θέωσι· δηλαδή, ἡ τελείωσι τοῦ ἀνθρώπου εἰς Χριστῷ. "Ἔσεσθε οὗν ὑμεῖς τέλειοι, ὥσπερ ὁ πατὴρ ὑμῶν ὁ ἐν τοῖς οὐρανοῖς τέλειός ἐστιν." (κατὰ Ματθαῖον, ε' 48)

Οἱ μοναχοὶ μὲσα στὰ μοναστήρια ζοῦν μιὰ ἡσυχαστικὴ ζωή, ἀγωνίζόμενοι νὰ ἀποκτήσουν τὴν σιωπὴ καὶ τὴν ἀδιάλειπτον προσευχή. Ἀγωνίζονται πνευματικὰ καὶ σωματικά, μέρα καὶ νύχτα μὲ ὀλονύχτια ἀγρυπνία, μὲ νήψι καὶ προσευχή, προσέχοντας τοὺς λογισμοὺς τους, ἀποφεύγοντας τὴν ἀργολογία, καὶ συμμετέχοντας στὰ Μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας. Στὸ κέντρο τῆς ἡσυχαστικῆς τους ζωῆς βρίσκεται ἡ εὐχή,"Κύριε Ἱησοῦ Χριστὲ ἐλέησόν με." Αὐτὴ ἡ προσευχή, σὲ συνδυασμὸ μὲ τὴν τέλεια ὑπακοὴ σὲ ἀπλανὴ Γέροντα, προετοιμάζει τὴν ψυχή τοῦ μοναχοῦ γιὰ νὰ νὰ λάβῃ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ, καὶ μὲ τὴν ὑπομονὴ, τὸν ἀγώνα καὶ χάριτι Θεοῦ νὰ ἀξιωθῇ τῆς ἐπιφοιτήσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος.

Τὸ "ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε," εἶναι ἐντολὴ τοῦ Κυρίου μας Ἱησοῦ Χριστοῦ. " Ἔλεγε δὲ καὶ παραβολὴν αὐτοῖς πρὸς τὸ δεῖν πάντοτε προσεύχεσθαι..."(κατὰ Λουκᾶν ιη'1) Αὐτὴν τὴν ἀδιάλειπτον προσευχήν ἔκαναν πράξη καὶ οἱ Ἀπόστολοι καὶ τὴν παρέδωσαν καὶ εἰς ἡμᾶς, ὡς κληρονομιά, πρὸς ὅλους τοὺς Χριστιανούς, μοναχοὺς καὶ λαϊκοὺς. Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος μᾶς τονίζει, "ἀδιαλείπτως προσεύχεσθε."(Α'Θεσσαλοκινεῖς ε'17).

Ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἱερόθεος Βλάχος γράφει:

Ὁ μοναχισμὸς εἶναι ἡ δόξα τῆς Ἐκκλησίας καὶ οἱ μοναχοὶ. ὅπως μᾶς διδάσκει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης, εἶναι τὸ στέφος τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Ὁ μοναχισμὸς εἶναι ἡ ζωὴ τῶν Προφητῶν, τῶν Ἀποστόλων, τῶν Μαρτύρων· δηλαδή, εἶναι ἡ ζωὴ τοῦ Εὐαγγελίου, ἡ ζωὴ τῆς μετανοίας καὶ τῆς ὑπακοῆς στὶς ἐντολὲς τοῦ Χριστοῦ.

Ὁ Χριστὸς, στὴν ἐπὶ τοῦ Ὄρους ὁμιλία Του μᾶς δίδαξε ὅτι πρέπει νὰ ἔχουμε νήψι, νὰ ἀγρυπνοῦμε, νὰ ἔχουμε τέλεια ἐμπιστοσύνη στὸν Θεό, καὶ νὰ ἀποφέυγουμε τὶς περιττὲς μέριμνες. Ὁ Χριστὸς μᾶς δίδαξε μὲ τὸ παράδειγμά του, ὅταν ὁ ἴδιος ἀνέβαινε τὸ Ὄρος γιὰ νὰ προσευχηθεῖ, γιὰ νὰ δείξει καὶ σὲ ἐμᾶς πῶς νὰ προσευχόμαστε· δηλαδή, στὴν ἡσυχία, μὲ κεκλεισμένη τὴν θύρα. "Εἴσελθε εἰς τὸν ταμεῖόν σου, καὶ κλείσας τὴν θύραν σου πρόσευξαι τῶ Πατρὶ σου τῷ ἐν κρυπτῷ." (κατὰ Ματθαῖον, στ'6)

Ἐὰν διαβάσει κανεὶς τὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, θὰ ἀνακαλύψῃ ὅτι οἱ πρῶτοι Χριστιανοὶ ζοῦσαν ὅπως οἱ Ἀπόστολοι τοῦ Χριστοῦ, μὲ προσευχή, μὲ ἐλπίδα, προσδοκόντας τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ τὴν ὁποία βίωναν μέσα τους, πνευματικῶς.