ΑΓΙΟΣ ΙΩΣΗΦ Ο ΗΣΥΧΑΣΤΗΣ (1897-1959)

Ὁ Ἅγιος Ἰωσὴφ ὁ Ἡσυχαστὴς λεγόταν Φραγκίσκος Κότης κατὰ κόσμον. Γεννήθηκε στὸ νησὶ τῆς Πάρου στὶς 12 Φεβρουαρίου 1897. Ἦταν τὸ τέταρτο παιδὶ ἀπὸ τὰ ἐφτὰ τῆς πολύτεκνης οἰκογενείας τοῦ εὐσεβοῦς ζεύγους Γεωργίου καὶ Μαρίας Κότη. Ἐπειδὴ ἦταν πολὺ φτωχοί, ὁ Φραγκίσκος ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν Πάρο γιὰ νὰ ἐργαστεῖ στὸν Πειραιά, σὲ ἡλικία 15 ἐτῶν. Ἐργάστηκε ὡς ἔμπορος γιὰ νὰ στηρίξει τὴν οἰκογένειά του οἰκονομικῶς. Ὅταν ἔκλεισε τὰ εἰκοσιτρία του χρόνια ἀρραβωνιάστηκε μὲ μία εὐσεβῆς κοπέλα, καὶ κατὰ τὴν διάρκεια τοῦ ἀρραβῶνα ἦταν πολὺ προσεκτικὸς καὶ δὲν κράτησε μήτε τὸ χέρι τῆς ἀρραβωνιαστικιᾶς του γιατὶ ἀγαποῦσε πολὺ τὴν ἀγνότητα.

Μία μέρα εἶδε ἕνα ὄραμα μὲ δύο ἀγγέλους νὰ βρίσκονται σὰν φρουροὶ σὲ ἕνα παλάτι καὶ τὸν ὁδηγοῦσαν στὸν Βασιλιὰ. Μετὰ ἀπὸ αὐτὸ τὸ ὄραμα ἀπέκτησε χαρμολύπη καὶ ἄρχισε νὰ ἀποκόπτεται ἀπὸ τὰ γήϊνα καὶ τὶς μέριμνες. Ἄρχισε νὰ ἀναγινώσκει ἀπὸ τὴν ζωὴ τῶν Ἁγίων, ἰδιαίτερα τῶν ἀσκητῶν Πατέρων, καὶ ἔτσι ἄναψε μέσα του ἡ ἐπιθυμία νὰ μονάσει. Διέλυσε τὸν ἀρραβώνα του καὶ ξεκίνησε μιὰ ἀσκητικὴ ζωὴ μέσα στὸν κόσμο προετοιμάζοντας τὸν ἑαυτὸν του γιὰ τὸν ἀγῶνα ἄσκησης στὸ Ἅγιον Ὄρος. Νήστευε καὶ προσευχόταν ἐκεῖ ποὺ ἔμενε στὰ περίχωρα τῆς Ἀθήνας.

Τὸ 1921, μετὰ ἀπὸ δύο χρόνια ἀσκητικῆς ζωῆς μέσα στὸν κόσμο, ἔφτασε στὸ Ἅγιον Ὄρος, καὶ ἡ καρδιὰ του ἀναζητοῦσε πνευματικὸ ὁδηγό, γιὰ νὰ τὸν διδάξει τὴν νοερὰ προσευχὴ. Ἀλλὰ ἐνῶ ἔψαξε σὲ βράχια καὶ σπηλιὲς καὶ ὀπὲς δὲν βρῆκε κανέναν. Ἔτσι ἀποφάσισε νὰ μείνει μὲ τὴν αδελφότητα τοῦ Ἁγίου Δανιὴλ τοῦ Κατουνακιώτου, ἕναν πολὺ διακριτικὸ Γέροντα μὲ ὑψηλὸ πνευματικὸ χάρισμα, καὶ ὁ ὁποῖος εἶχε θεσπίσει ἕνα μετρίου βαθμοῦ ἀσκητικότητας πρόγραμμα γιὰ τὴν συνοδία του. ὁ Φραγκίσκος ὅμως ἀναζητοῦσε κάτι πιὸ αὐστηρό καὶ ἤθελε νὰ ζήσει μιὰ αὐστηρὴ ἀσκητικὴ ζωὴ καὶ νὰ ἀφιερωθεῖ πλήρως στὴν ἐξάσκηση τῆς καρδιακῆς εὐχῆς....Ἡ καρδιακὴ εὐχὴ ἀπαιτεῖ σιωπὴ καὶ ταπείνωση. Ὁ Γέρων Δανιὴλ βλέποντας τὴν ἐπιθυμία τοῦ Φραγκίσκου γιὰ κάτι ὑψηλότερο, ἀποφάσισε νὰ δώσει εὐλογία στὸν Φραγκίσκο νὰ πηγαίνει σὲ μιὰ κοντινὴ σπηλιὰ καὶ μόνος του ἐκεῖ νὰ λέει τὴν εὐχή, καὶ νὰ ἔρχεται νὰ τὸν συμβουλεύει στὰ πνευματικά. Ὁ Γέρων Δανιὴλ τοῦ εἶπε νὰ ζἠσει ἔτσι, ἔως ὅτου βρισκόταν ἕνας συνασκητὴς ὁ ὁποῖος θὰ τὸν συνόδευε στὸν ἀσκητικὸ ἀγῶνα καὶ ἔτσι θὰ ἀπέφευγε τὴν πλάνη.

Μιὰ μέρα ἀφοῦ πέρασε πολλοὺς πειρασμούς, τοῦ ἐδόθῃ ἡ θεωρία τοῦ Ἀκτίστου Φωτός καὶ ἀπέκτησε ἀδιάλειπτη εὐχή. Ἀπὸ ἐκείνη τὴν στιγμὴ μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του, ἡ προσευχὴ δὲν σταμάτησε νὰ λέγεται μέσα στὴν καρδιά του. Εἶχε πολλὲς πνευματικὲς ἀποκαλύψεις καὶ ἔζησε πολλὲς πνευματικὲς καταστάσεις.

Σὲ κάποια στιγμή, ὁ Γέρων Δανιὴλ τοῦ ἔστειλε τὸν πατέρα Ἀρσένιο, ὁ ὁποῖος ἕγινε πιστὸς συνασκητὴς τοῦ Γέροντα Ἰωσήφ. Ἔγιναν ἀχώριστοι συνασκητες μέχρι τὸ τέλος τῆς ζωῆς του Γέροντος. Ὁ πατέρας Ἀρσένιος ἔλεγε τὸν Φραγκίσκο, Γέροντα, ἄν καὶ δὲν εἶχε ἐκάρη μοναχὸς ἀκόμα. Στὸ Ἅγιον Ὄρος γιὰ νὰ γίνει κανεὶς Γέροντας πρέπει νὰ κάνει τέλεια ὑπακοὴ σὲ Γέροντα μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του. Κατὰ συμβουλὴ τοῦ Γέροντος Δανιὴλ οἱ δύο συνασκητὲς ἔγιναν μοναχοὶ ὑπὸ ὑπακοὴ σὲ δύο ταπεινὰ γεροντάκια στὰ Κατουνάκια, τὸν Ἰωσήφ καὶ τὸν Ἐφραίμ. Ὄταν ἐκοιμήθῃ ὁ Γέροντας Ἰωσήφ, ὁ Γέροντας  Ἐφραὶμ ἀποφάσισε, βλέποντας τὸν ἀγῶνα τοῦ Φραγκίσκου, ὅτι ἦταν ἔτοιμος νὰ λάβῃ τὴν μοναχική ἀγγελική κουρά. Τὸ Σάββατο στὶς 31 Ἁυγούστου 1925, τὴν ἡμέρα τῆς κατάθεσης τῆς τιμίας ζώνης τῆς Παναγίας μας, ὁ Φραγκίσκος ἔγινε μοναχὸς στὸ σπήλαιο τοῦ Ἁγίου Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου μὲ τὸ ὄνομα Ἰωσήφ, τοῦ Γέροντός του.

Μετὰ ἀπὸ χρόνια, ὁ Γέροντας Ἐφραὶμ ἐκοιμήθῃ καὶ ἐκεῖνος, καὶ ὁ Γέρων Ἰωσήφ ἔγινε Γέροντας κατὰ τὴν παράδοση. Ἀρκετοὶ προσῆλθαν μὲ τὴν ἐλπίδα νὰ μείνουν κοντὰ στὸν Γέροντα Ἰωσήφ ἀλλὰ λίγοι ἔμειναν γιατὶ τὸ τυπικόν ἦταν πολὺ αὐστηρό, καὶ ὁ Γέροντας ἐπέμενε στὴν εὐχὴ καὶ τὴν ταπείνωση. Ἡ κύρια συνοδία του ἦταν πέντε μοναχοί, ὁ πατέρας Ἀρσένιος ὁ συνασκητὴς του, ὁ πατέρας Ἀθανάσιος ὁ κατὰ σάρκαν ἀδερφός του, ὁ πατέρας Ἰωσήφ ἀπὸ τὴν Κύπρο, ὁ μετέπειτα Γέροντας Ἰωσήφ τῆς Μονῆς Βατοπεδίου, ὁ πατὴρ Ἐφραὶμ, ὁ μετέπειτα ἡγούμενος τῆς Μονῆς Φιλοθέου καὶ ἱδρυτὴς πολλὼν μονῶν (33 τὸν ἀριθμό) στὴν Ἐλλάδα, Ἁμερικὴ καὶ Καναδᾶ, καὶ ὁ πατὴρ Χαράλαμπος, ὁ μετέπεια Γέροντας τῆς Μονῆς Διονυσίου. Ἐπίσης ὑπο τὴς καθοδήγσή του ἦταν καὶ ὁ παπὰ Ἐφραὶμ Κατουνακιώτης ὁ ὁποῖος ὁδηγήθῃ ἀπὸ τὸν Θεό στὸν Γέροντα Ἰωσήφ γιὰ νὰ ὡφεληθεῖ πνευματικὰ καθώς ἀνῆκε σὲ ἄλλον Γέροντα. Τὸ 1938 ἐπειδὴ ὁ Γέροντας Ἰωσήφ ἀναζητοῦσε ἡσυχία, μετακόμισε ἀπὸ τὴν Σκήτη τοῦ Ἁγίου Βασιλείου στὴν σπηλιὰ τῆς μικρῆς Ἁγίας Ἄννης, ἀλλα μετὰ ἀπὸ 15 χρόνια σκληρῆς ἐπιβίωσης στὴν Ἁγία Ἄννα καὶ μὲ τοὺς περισσότερους πατέρες νὰ ὑποφέρουν σωματικά,  ἀποφάσισε νὰ μετακομίσει τὴν συνοδεία του τὸ 1953 κάτω στὸ βουνὸ κοντὰ στὴν θάλασσα, στὴν Νέα Σκήτη. Ἐκεῖ θὰ ἔμενε γιὰ τὰ τελευταία ἕξι χρόνια τῆς ζωῆς του. Λίγους μῆνες πρίν τὴν ἐκδημία του, τὸν ἐπισέφτηκε ἡ Παναγία τὴν ὁποῖα ἀγαποῦσε καὶ σεβόταν πολὺ ὡς μητέρα του, καὶ τοῦ ὑποσχέθῃ ὅτι θὰ τὸν ἔπαιρνε τὴν ἡμέρα τῆς Κοιμήσεώς της. Ἔτσι καὶ ἔγινε. Ἐκοιμήθη στὶς 15 Αὐγούστου 1959, καὶ πῆγε μὲ τὸν Κύριο.

“Θὰ κουρασθήτε πολὺ ἐὰν δὲν κατανοήσετε ὅτι ἡ εὐχὴ πρέπει νὰ λέγεται μὲ προσοχή καὶ νήψι νοῦ, θὰ εἶναι χαμένος χρόνος δίχως καρπό. Θὰ διαχέεται ὁ νοῦς καὶ ἡ ἐνέργεια τῆς ψυχῆς σας σὲ προσωρινὰ καὶ κενόδοξα πράγματα, θὰ εἶναι σὰν νερὸ ποὺ δὲν ἔχει χρήση ἀλλὰ χύνεται στοὺς δρόμους." Ἅγιος Ἰωσήφ ὁ Ἡσυχαστὴς

Ἡ παρακαταθήκη τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ ἔχει μεταλαμπαδευτεῖ στοὺς ὑποτακτικούς του, τὰ τέκνα του, ποὺ ἔχουν ἐπαναφέρει τὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση τοῦ Ἡσυχασμοῦ, τῆς νοερᾶς εὐχῆς καὶ τῆς νήψεως στὸ Ἅγιον Ὄρος. Ἀλλὰ ἔφεραν τὸν Ἀθωνίτκο μοναχισμὸ καὶ στὶς ΗΠΑ καὶ Καναδὰ καὶ ὡφελοῦν πολλοὺς ἀνθρώπους Ὀρθόδοξους μὲ τὶς διδασαλίες τους. Τὰ πνευμαικὰ τέκνα καὶ τὰ ἐγγόνια τοῦ Ἁγίου Ἰωσήφ, ἐπικαλοῦνται τὸν παπποὺ γιὰ νὰ τοὺς βοηθήσει στὴν πνευματικὸ τους ἀγῶνα, καὶ ἐκεῖνος στεκόμενος ἔμπροσθεν τοῦ Θρόνου τοῦ Θεοῦ μεσιτεύει καὶ προστατεύει ὅλους ποὺ τοῦ ζητοῦν βοήθεια.

“Προσέυχομαι μὲ ὅλη μου τὴν καρδιὰ νὰ ἀποκτήσετε τὸν θεῖον ἔρω καὶ τὴν ἀδιάλειπτη ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ καὶ μὲ αυτὸ νὰ ἀποκτήσετε τὴν ὀμορφιὰ τῶν άγγέλων.” – Γέροντας Ἐφραὶμ

Geronda Ephraim »